Silnik z magnesami
trwałymi
Magnesy trwałe znajdują zastosowanie w maszynach
synchronicznych małej mocy jako źródła strumienia magnetycznego. Pozwala to na
uniknięcie dodatkowego źródła zasilania obwodu wzbudzenia, pierścieni,
szczotek i związanego z nimi tarcia. Brak pierścieni i szczotek zwiększa
pewność pracy maszyny i ułatwia eksploatację, a poza tym pozwala zmniejszyć
wymiary silnika. Magnesy trwałe wykorzystywane w silnikach są wykonywane z
materiałów magnetycznie twardych, charakteryzujących się szeroką pętlą
histerezy.
Najbardziej
rozpowszechnionym silnikiem synchronicznym o magnesach trwałych jest silnik Merilla, zwany również permasynem.
Uzwojenie stojana, najczęściej
jednofazowe, z fazą pomocniczą, jak w jednofazowym silniku indukcyjnym -
wytwarza pole wirujące (eliptyczne). Ponieważ silnik synchroniczny nie ma
momentu rozruchowego, więc na wirniku umieszcza się klatkę rozruchową. Rozruch jest więc asynchroniczny, a po osiągnięciu prędkości
synchronicznej następuje wciągnięcie w synchronizm dzięki działaniu magnesów
trwałych.
Na rysunku
7.47 przedstawiono silnik synchroniczny Merilla, w którym magnesy trwałe są wpasowane w blachy
wirnika. W blachach wirnika są wytłoczone żłobki, w których jest umieszczona
klatka rozruchowa. Cztery żłobki, znajdujące się nad przerwami między
biegunami magnesów trwałych, mają większą głębokość. Dzięki temu linie pola
magnetycznego nie zamykają się przez blachy wirnika, lecz przechodzą przez
szczelinę powietrzną do stojana. Innymi słowami - głębokie żłobki ograniczają
strumień rozproszenia. W żłobkach stojana są umieszczone uzwojenia fazy
głównej i pomocniczej. Dobre parametry takiego silnika uzyskuje się stosując
materiały magnetyczne o dobrych właściwościach.
Silniki o mocy kilku watów mają specjalną
konstrukcję zapewniającą im własny moment rozruchowy. Silnik o konstrukcji jak
na rys. 7.48 ma 30 biegunów wzbudzanych prądem przemiennym. Wirnik ma 6
niesymetrycznych ramion z materiału magnetycznie twardego. Na każdym ramieniu
znajdują się 2 występy o szerokości równej szerokości bieguna, oddalone od
siebie o 1,5 lub 2 podziałki biegunowe stojana. Bieguny stojana zmieniają
okresowo swą biegunowość i przyciągają na przemian, w obu kierunkach,
niesymetryczne bliskiej magnetycznie ramiona wirnika. Wskutek tego wirnik
popada w ruch drgający o rosnącej amplitudzie i w ten sposób może zostać
wciągnięty w synchronizm. Ponieważ pole wytworzone w stojanie jest pulsujące,
silnik taki nie ma określonego kierunku obrotów. W celu nadania mu określonego
kierunku obrotów stosuje się blokadę ruchu w jedną stronę za pomocą sprężyny
spiralnej, zapadki itp.
Silnik
synchroniczny z rozruchem drgającym 1 - wirnik, 2 – stojan