Rozruch silników synchronicznych:
Rys. 7.38. Schemat połączeń silnika synchronicznego
przy rozruchu asynchronicznym l - stojan, 2 - wirnik, 3 - klatka
rozruchowa, 4 - wzbudnica
Rozruch odbywa się na biegu jałowym, to
silnik może wejść w synchronizm pod wpływem momentu reluktancyjnego i wtedy
napięcie wzbudzenia włącza się przy prędkości synchronicznej. Po włączeniu
napięcia wzbudzenia należy nastawić prąd wzbudzenia na wartość zbliżoną do
wartości znamionowej, aby ewentualne zmiany momentu obciążenia nie powodowały
wypadnięcia silnika z synchronizmu.
Silnik
synchroniczny podczas rozruchu asynchronicznego pobiera duży prąd rozruchowy,
niekiedy znacznie większy od znamionowego, który może powodować wahania
napięcia sieci oraz nadmierne nagrzewanie się silnika. Prąd rozruchowy
ogranicza się takimi samymi metodami, jak w silniku indukcyjnym (jeżeli
pozwalają na to warunki rozruchu).
Najpopularniejsze typy rozruchów to:
Ø
Rozruch za pomoca dodatkowej maszyny
Właściwości
ruchowe silnika synchronicznego
Właściwości silnika synchronicznego są
analogiczne do właściwości prądnicy pracującej w sieci sztywnej. Maszyna synchroniczna
pracująca jako silnik jest obciążona momentem oporowym o charakterze
mechanicznym, czyli wirnik silnika jest hamowany względem wirującego pola
magnetycznego twornika, a więc kąt mocy. Silnika ma wartość ujemną (rys. 7.29).
Wykres wektorowy silnika synchronicznego różni się od wykresu wektorowego
prądnicy ujemnym kątem obciążenia.
Bardzo
istotna właściwość silnika synchronicznego wiąże się z wpływem prądu
wzbudzenia na pracę silnika. Jak wiadomo, pole magnetyczne wirnika wytwarza w
stojanie sem. która jest skierowana
przeciwnie do napięcia doprowadzonego. Pod wpływem różnicy między napięciem a
sem. płynie prąd. W
silnikach synchronicznych wartość strumienia magnetycznego, a więc i sem. zależy od prądu
wzbudzenia. Przy odpowiednim prądzie możemy uzyskać sem. nawet większą od
napięcia zasilającego (co nie jest możliwe w silnikach prądu stałego ani w
silnikach indukcyjnych).
Analizując
wykres wektorowy silnika synchronicznego przedstawiony na rys. 7.39, widzimy,
że gdy prąd pobierany przez silnik jest w fazie z napięciem,
Rys.
7.39. Wykres wektorowy
silnika synchronicznego przy różnych wartościach prądu wzbudzenia
Wówczas sem jest mniejsza o stratę napięcia od
napięcia doprowadzonego U. Jeżeli będzie się zmniejszać prąd wzbudzenia,
to sem E^ będzie malała do wartości E'f, wobec czego zmienią się
kierunki strat RI i X/, a w konsekwencji zmieni się kierunek prądu /,
przy czym jego składowa czynna pozostaje bez zmiany. Prąd pobierany przez
silnik ma teraz kierunek //. Jest to prąd opóźniony względem
napięcia, a więc prąd o charakterze indukcyjnym. Jeżeli zwiększymy sem E^
do wartości E'/ (większej od napięcia U), to prąd zmieni kierunek
na /". Jest to prąd o charakterze pojemnościowym. Stąd wniosek, że
charakter prądu pobieranego przez silnik zależy od wartości prądu wzbudzenia.
Jeżeli
silnik pobiera z sieci prąd będący w fazie z napięciem, to mówimy, że jest
wzbudzony normalnie. Jeżeli prąd jest opóźniony, to silnik będzie nie
dowzbudzony, jeśli zaś prąd będzie wyprzedzał napięcie, to silnik będzie
przewzbudzony. Tę właściwość silnika synchronicznego wykorzystuje się do
poprawienia współczynnika mocy w sieci.
Na rysunku
7.34 krzywe V dla silnika synchronicznego przedstawiają zależność prądu
twornika od prądu wzbudzenia / = f(^) przy U = const i/= const dla
różnych obciążeń.
Silnik synchroniczny zasilany z sieci
sztywnej (U =
const, /= const), utrzymuje w całym zakresie obciążeń, aż do wypadnięcia z
synchronizmu, stałą prędkość obrotową równą prędkości synchronicznej (prędkości
pola wirującego). Prędkość wirowania wirnika musi być bowiem równa
prędkości wirowania pola - jest to warunek powstawania momentu obrotowego.
Charakterystyka mechaniczna silnika synchronicznego n = f(M) jest więc
linią prostą.
Analizując wpływ zmian napięcia
zasilającego U na pracę silnika synchronicznego, należy stwierdzić, że
moment silnika - wzór (7.13) - zależy liniowo od napięcia zasilającego przy
stałym prądzie wzbudzenia. Dlatego też przy wahaniach napięcia w sieci
zasilającej silnik synchroniczny wykazuje mniejszą tendencję do wypadania z
synchronizmu niż silnik indukcyjny do zatrzymania się. Znajomość mocy
znamionowej i przeciążalności silnika - zależność (7.17) - pozwala określić moc
maksymalną (moment maksymalny), jaką można obciążyć silnik. Obciążenie silnika
mocą większą niż moc maksymalna spowoduje wypadnięcie silnika z synchronizmu i
jego zatrzymanie.
316 W
dodatku 11 przedstawiono porównanie silnika indukcyjnego z synchronicznym. Jak
z niego wynika, każdy z omawianych silników ma zalety i wady. Mimo wad (duży
koszt i trudności eksploatacyjne) silniki synchroniczne coraz częściej
zastępują silniki indukcyjne, zwłaszcza w napędach dużej i średniej mocy.
Typowym
przykładem zastosowań silników synchronicznych są napędy w hutnictwie i
górnictwie, w energetyce (sprężarki) oraz w technice okrętowej (napęd śrub
okrętowych).